Συναισθήματα: Θυμός & Ηρεμία

   Τι είναι ο θύμος; τι τον προκαλεί; πώς αντιδράμε όταν θυμώνουμε; τι έκφραση παίρνει το πρόσωπό μας; τι μπορούμε να κάνουμε για να ηρεμήσουμε; όλα τα παραπάνω αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης και μας προβλημάτισαν…

Τι είναι ο θυμός;

     Με τι μοιάζει ο θυμός; οι απαντήσεις των παιδιών όπως πάντα μοναδικές κι αναπάντεχες (“μοιάζει με…. ανεμοστρόβιλο…. τρικυμία….. κάτι που κάνει μπαμ… μια βόμβα…. ” ). Ας διαβάσουμε κι ένα ποίημα για να βρούμε κι άλλες παρομοιώσεις (το ποίημα είναι από το βιβλίο ο “Κήπος των Συναισθημάτων” και το προσάρμοσα σε φύλλο εργασίας 2 επιπέδων με μορφή εικονόλεξου)

Πότε θυμώνουμε; Και τι κάνουμε για να ηρεμήσουμε;

Τι απαντήσεις μας τις αποτυπώσαμε με ζωγραφική

Τεχνικές Διαχείρισης Θυμού

     Αφού ήδη τα παιδιά ανέφεραν τι κάνουν όταν είναι θυμωμένα για να ηρεμήσουν, τους παρουσίασα τις παρακάτω εικόνες που οργάνωσα με μορφή ιστογράμματος (θα τις βρείτε εδώ, στο blog Μαγικό Καπέλο)

Το Θυμόμετρο

    Ένας τρόπος για να μετράμε τον θυμό μας και να τον ελέγχουμε είναι να φτιάξουμε ένα σχετικό εργαλείο, το θυμόμετρο.

   Αρχικά, αναφερόμαστε στα στάδια του θυμού (ηρεμία-εκνευρισμός-θυμός-οργή). Επιλέγουμε με τα παιδιά ένα χρώμα για κάθε στάδιο (π.χ. για την οργή το κόκκινο γιατί όταν θυμώνουμε πολύ κοκκινίζει το πρόσωπό μας) ενώ για τις ενδιάμεσες διακυμάνσεις του θυμού στα πλαίσια ενός σταδίου χρησιμοποιούμε τις διαβαθμίσεις του αντίστοιχου χρώματος (π.χ. ο θυμός έχει πορτοκαλί χρώμα και όσο μειώνεται το πορτοκαλί γίνεται πιο ανοιχτό με την προσθήκη λευκού).

     Στη συνέχεια, καταγράφουμε τα παραπάνω στάδια και προσθέτουμε αντίστοιχες εικόνες-“φατσούλες”. Τέλος, απαριθμούμε το θυμόμετρό μας από το 0 της ηρεμίας έως το 10 της οργής με σκοπό κάθε φορά που θυμώνουμε να μετράμε αντίστροφα μέχρι να φτάσουμε στο 0.

Έτοιμο το θυμόμετρό μας!

Και φυσικά φτιάξαμε και ατομικά για να ελέγχουμε τον θυμό μας όταν είμαστε στο σπίτι!

Το Φανάρι του Θυμού

   Μια ακόμη τεχνική διαχείρισης του θυμού. Αντίστοιχα με το φανάρι που ρυθμίζει την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, τα φανάρι του θυμού ρυθμίζει τον θυμό μας. Ειδικότερα, η κόκκινη ένδειξη μας υπενθυμίζει όταν θυμώνουμε ότι πρέπει να σταματήσουμε γιατί αν κάνουμε κάτι εκείνη τη στιγμή λόγω της έντασης μπορεί να είναι λάθος και να το μετανιώσουμε. Η πορτοκαλί ένδειξη μας θυμίζει ότι πρέπει να σκεφτούμε με ποιον τρόπο θα αντιδράσουμε ώστε να ηρεμήσουμε (να μετρήσουμε μέχρι το 10, να πάρουμε βαθιές ανάσες…) και τέλος η πράσινη ένδειξη αφορά τη δράση μας αφού έχουν προηγηθεί τα παραπάνω στάδια

     Το ομαδικό μας φανάρι…..

και τα ατομικά

     Μάλιστα, όπως πολύ σωστά ανέφεραν τα μικρά μου, το φανάρι του θυμού δεν είναι μόνο για τα παιδάκια αλλά πρέπει να το χρησιμοποιούν και οι μεγάλοι! πόσο δίκιο έχουν.....

Το παραπάνω υλικό θα το βρείτε σε pdf στον σύνδεσμο

Θυμός & Ηρεμία

Συναισθήματα: Χαρά & Λύπη

      Ξεκινώντας από τα πιο εύκολα στην αναγνώριση και οικεία στα παιδιά συναισθήματα (χαρά-λύπη), ανταλλάξαμε προσωπικές μας εμπειρίες που τα προκαλούν ενώ εστιάσαμε και στις αντίστοιχες εκφράσεις που που παίρνει το πρόσωπό μας. 

Στη συνέχεια ακολουθεί μια σειρά από δραστηριότητες μέσα από τις οποίες μάθαμε να τα αναγνωρίζουμε, να τα συνδέουμε με διάφορες καταστάσεις, να τα εκφράζουμε αλλά και να τα διαχειριζόμαστε

Το Λουλούδι της Χαράς

    Φτιάξαμε το λουλούδι της χαράς με κολάζ και ζωγραφική και στα πέταλά του ζωγραφίσαμε με πράγματα που μας προκαλούν χαρά

Πίνακας Ζωγραφικής: η Χαρά της Ζωής (Delaunay)

     Παρουσιάζουμε τον πίνακα στα παιδιά και τα προβληματίζουμε για το ποιο συναίσθημα εκφράζει ("χαρά γιατί έχει χαρούμενα χρώματα"). Στη συνέχεια τους λέμε τον τίτλο και τα αφήνουμε να τον συνθέσουν με τη μορφή παζλ στον υπολογιστή

Μουσικο-Κινητικό Παιχνίδι με Εικόνες

     Στην αρχή τα παιδιά καλούνται να διακρίνουν την “χαρούμενη” από την “λυπημένη” μουσική και να προσαρμόσουν ανάλογα την έκφραση του προσώπου τους αλλά και τον τρόπο που περπατάνε.

   Στη συνέχεια, σκορπάμε εικόνες που εκφράζουν χαρά ή λύπη και τα παιδιά καλούνται να τις ταξινομήσουν στις αντίστοιχες κατηγορίες. Ειδικότερα, κάθε φορά που ακούνε την χαρούμενη μουσική διακρίνουν τις εικόνες που εκφράζουν χαρά και της τοποθετούν στην ανάλογη ομάδα και όταν η μουσική αλλάζει εργάζονται ανάλογα με τις εικόνες που εκφράζουν λύπη.

    Για τη μουσική χρησιμοποίησα δύο αγαπημένα μου μουσικά κομμάτια του Μάνου Χατζιδάκη (το “βαλς των χαμένων ονείρων”  για τη χαρά και το “χάρτινο το φεγγαράκι” για την λύπη) τα οποία συνέθεσα με τη μορφή μοντάζ, το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε εδώ

Το Ιστόγραμμα της Χαράς και της Λύπης

    Έχοντας στα πλαίσια του παραπάνω κινητικού παιχνιδιού  ταξινομήσει τις εικόνες σε αυτές που εκφράζουν χαρά και σε αυτές που εκφράζουν λύπη, μπορούμε εύκολα να δημιουργήσουμε ένα ιστόγραμμα, καταγράφοντας τι σχετικές λέξεις

Ποίημα: Χαρά και Λύπη

  Αφού διαβάσουμε το παρακάτω ποίημα, 

Χαρά και Λύπη

Είναι στιγμές που νιώθω στην καρδιά

αγκαθάκι βαθιά να την τρυπά.

Λύπη λέγεται θαρρώ,

σύννεφα μου φέρνει στο μυαλό!

Θέλω ουράνιο τόξο να φανεί,

Χρώματα, ελπίδα και χαρά

ταξιδεύουν στην ψυχή!

Τα σύννεφα συχνά φέρνουν βροχή, καταιγίδα δυνατή.

Κοιτάζουμε τον ουρανό ψηλά

μήπως αλλάξει ξαφνικά!

Θέλω ουράνιο τόξο να φανεί,

χρώματα, ελπίδα και χαρά

ταξιδεύουν στην ψυχή

Ρ. Δαμηλάκη

το σχολιάζουμε εστιάζοντας στη σύνδεση των συναισθημάτων με τα καιρικά φαινόμενα και αναδεικνύοντας το ουράνιο τόξο ως σύμβολο ελπίδας. Έτσι, κάθε φορά που είμαστε στενοχωρημένοι  πρέπει να σκεφτόμαστε ότι σύντομα θα περάσει η “μπόρα” και θα βγει και πάλι "ουράνιο τόξο".

     Στο τέλος, το εικονογραφούμε

Συναισθήματα & Ζώα

     Έχουν τα ζώα συναισθήματα; Πώς δείχνουν τη χαρά τους ;(“ο σκύλος μου κουνάει την ουρά του…”)Τη λύπη τους; (“κλαίνε…”). Ας δούμε φωτογραφίες με δελφίνια. Τι νιώθουν σε κάθε φωτογραφία; γιατί;

Νιώθει

χαρά γιατί....

.... παίζει μπάλα

 .... παίζει με έναν φίλο του

  .... βλέπει κάτι αστείο

 .... είναι με τη μαμά του

.... τρώει ένα ψάρι

.... το αγαπάει η κοπέλα

λύπη γιατί...

.... είναι φυλακισμένο

.... το έχουν πιάσει στα δίχτυα... είναι μέσα σε σκουπίδια....

.... είναι σε πισίνα, θα ήθελε να είναι στη θάλασσα

.... το έδεσαν

.... είναι μόνο του.... ζηλεύει τα άλλα δελφίνια που παίζουν μαζί

Λύπη που μοιράζεται….

    Πότε νιώθουμε λυπημένοι; Ανταλλάσσουμε προσωπικές εμπειρίες (καλό είναι να εκφράσουμε και τα δικά μας συναισθήματα και να μοιραστούμε με τα παιδιά καταστάσεις που μας στενοχωρούν) και αναφέρουμε τι κάνουμε όταν νιώθουμε λυπημένοι για να νιώσουμε καλύτερα. Και όλα αυτά τα αποτυπώνουμε με ζωγραφική...

      Στο τέλος, καταλήγουμε ότι ένας πολύ καλός τρόπος για να ξεπεράσουμε τη λύπη μας είναι να την μοιραστούμε με κάποιον φίλο μας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η γνωμική φράση: “λύπη που μοιράζεται κάπως μετριάζεται”. Και για να τη θυμόμαστε κάθε φορά που κάτι μας στενοχωρεί, φτιάχνουμε μια ομαδική εργασία που θα μας την υπενθυμίζει

το παραπάνω εποπτικό υλικό μπορείτε να το βρείτε σε μορφή pdf εδώ