Νηπιαγωγός για πάντα....: Η Δική μας Βασιλόπιτα αλλά και οι Σκέψεις μας για τη Νέα Χρονιά

Για να ξεκινήσει καλά η νέα χρονιά, σκέφτηκα να φτιάξουμε με τα παιδιά τη δική μας βασιλόπιτα και φυσικά να την κόψουμε για να δούμε ποιος τυχερός θα βρει το φλουρί! Όταν μάλιστα μια τόσο ευχάριστη διαδικασία μπορεί να αξιοποιηθεί παιδαγωγικά, αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Σας παρουσιάζω λοιπόν τη δική μου διδακτική προσέγγιση αναφορικά με τη βασιλόπιτα.

Η Ιστορία της Βασιλόπιτας

Στόχοι

Τα παιδιά να:

διακρίνουν τον Άγιο Βασίλη της καθολικής Εκκλησίας (και της coca cola!) από τον Μέγα Βασίλειο της ορθόδοξης Εκκλησίας
γνωρίσουν το έθιμο και την ιστορία της βασιλόπιτας
αναδιηγηθούν και να σχολιάσουν την ιστορία σειροθετώντας παράλληλα σχετικές εικόνες
ζωγραφίσουν μια σκηνή της ιστορίας που τους έκανε εντύπωση

Οι εικόνες είναι από το βιβλίο "Η Ιστορία της Βασιλόπιτας", Στέλιος Πελασγός, Ελληνικά Γράμματα

Την ιστορία της βασιλόπιτας και τις σχετικές εικόνες μπορείτε να τις βρείτε σε pdf στον παρακάτω σύνδεσμο

Το Έθιμο της Βασιλόπιτας

Μικροί Ζαχαροπλάστες…εν δράσει!

Στόχοι

Τα παιδιά να

καταγράψουν με τη μορφή λίστας τα υλικά της συνταγής και τις αντίστοιχες ποσότητες (γλώσσα)
εκτελέσουν τη συνταγή ζυγίζοντας με συμβατικές (γραμμάρια) αλλά και αυθαίρετες μονάδες μέτρησης (π.χ. φλιτζάνι) και μετρώντας (π.χ. 5 αυγά) τα υλικά (μαθηματικά)
παρατηρήσουν μετατροπές των υλικών όταν βρίσκονται σε συγκεκριμένες συνθήκες (φυσικές επιστήμες) π.χ. η ζάχαρη διαλύεται στο βούτυρο και δημιουργείται μίγμα, το βούτυρο “χάνει” σταδιακά με το χτύπημα τη στερεά μορφή του, τα αυγά αλλάζουν μορφή (με το χτύπημα “φουσκώνουν”), ο χυλός γίνεται κέικ με την παροχή θερμότητας κτλ.
χωρίσουν τη βασιλόπιτα σε τόσα κομμάτια όσα και τα παιδιά (μαθηματικά: εισαγωγή στην έννοια της διαίρεσης, αντιστοίχιση 1 προς 1)
γράψουν στη βασιλόπιτα “καλή χρονιά” (γλώσσα)

Την πρώτη μέρα γράψαμε τη συνταγή τονίζοντας πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τις ακριβείς ποσότητες για να μπορούμε να φτιάξουμε ένα γλυκό. Έτσι αναφερθήκαμε σε 2 τρόπους μέτρησης, με τη χρήση ζυγαριάς (αναφορά στα γραμμάρια) αλλά και με τη χρήση φλιτζανιών (αναφορά στο τι σημαίνει το ¹/₄ που έγραφε η συνταγή)…

Την επόμενη μέρα, αφού αγοράσαμε τα σχετικά υλικά, συγκεντρωθήκαμε για να φτιάξουμε τη βασιλόπιτά μας. Σε πρώτη φάση τα παιδιά με τη βοήθεια των εικόνων διάβασαν διαδοχικά τα υλικά ώστε να διαπιστώσουμε αν τα έχουμε όλα και στη συνέχεια τους διάβασα τις οδηγίες.

Αρχικά, έπρεπε να χτυπήσουμε το βούτυρο με τη ζάχαρη, όπως και κάναμε, αφού βέβαια πρώτα ζυγίσαμε τη ζάχαρη στην ηλεκτρονική ζυγαριά.

Καθώς το χτυπούσαμε, παρατηρήσαμε πώς σταδιακά το βούτυρο άλλαζε μορφή (γινόταν πιο μαλακό) και η ζάχαρη διαλυόταν σε αυτό, δημιουργώντας ένα μίγμα, όπως τους ανέφερα.

Ώρα να προσθέσουμε τα αυγά. Η συσκευασία περιείχε 6 αυγά αλλά η συνταγή μας έλεγε 5. “Δε θα βάλουμε ένα αυγό” είπε ένα παιδί κι αμέσως το πρόβλημα λύθηκε! Κι ενώ εγώ τα έσπαγα και τα παιδιά μετρούσαν, φτάνοντας στο τρίτο αυγό τα ρώτησα πόσα θα πρέπει να σπάσουμε ακόμη. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά, χωρίς να το καταλαβαίνουν, έλυναν προβλήματα με αθροίσματα και διαφορές, διασκεδάζοντας!

Και το χτύπημα συνεχίζεται! “Κυρία, το μίγμα φουσκώνει!”, με τόσο εύστοχες παρατηρήσεις των παιδιών, η παιδαγωγική διαδικασία προχωράει αβίαστα….

Συμπληρώνουμε και τα υπόλοιπα υλικά, βάζουμε το μίγμα στο τσέρκι και φυσικά δεν ξεχνάμε το φλουρί! Ναι, αλλά το μίγμα μας είναι υγρό (“σαν κρέμα” όπως είπαν τα παιδιά). Πώς θα γίνει κέικ; Τι γίνεται όταν ζεσταίνουμε ένα υγρό; Τα παιδάκια μου με εντυπωσίασαν για μία ακόμη φορά, ανακαλώντας όσα είχαμε μάθει για την εξάτμιση: “γίνεται αέριο!... εξατμίζεται!”. Ακριβώς αυτό θα γίνει και στο φούρνο, με την παροχή θερμότητας τα υγρά θα εξατμιστούν και το μίγμα μας θα αποκτήσει στερεά μορφή! Με αυτόν τον τρόπο, οι μικροί μου ζαχαροπλάστες αναδείχθηκαν σε σπουδαίους μικρούς…. επιστήμονες!

Μετά από μια ώρα περίπου, η βασιλόπιτά μας ήταν έτοιμη! Ώρα για διακόσμηση! Λίγη άχνη, ελαφάκια, γκι, ελατάκια και φυσικά οι ευχές μας για τη νέα χρονιά!

Ποζάρουμε με χαμόγελο και είμαστε έτοιμοι να την κόψουμε!

Ας μετρήσουμε πόσα κομμάτια πρέπει να κόψουμε… Του Χριστού, της Παναγίας....Συνολικά 18! Χωρίζουμε στα 4, στα 8, στα 16… Τώρα; χρειαζόμαστε άλλα 2! Μπορεί να μην ήταν όλα ίσα αλλά υπήρχε ένα κομμάτι για τον καθένα!

Και το φλουρί έτυχε στο κομμάτι… της τάξης μας! Τι καλύτερο! Όλα τα παιδάκια μου θα είναι καλότυχα αυτή τη χρονιά!

Μαθηματικά Παιχνίδια….με το 2015

Παρουσιάζουμε μπερδεμένους τους αριθμούς που συνθέτουν το 2015 και τα παιδιά καλούνται να τους βάλουν στη σωστή σειρά για να το σχηματίσουν.

Στη συνέχεια, μπορούμε να προτρέψουμε τα παιδιά να επιλέξουν 2 αριθμούς για να σχηματίσουν έναν αριθμό και να τον ονομάσουν.

Στην τάξη μας, μάλιστα, ένα παιδί σχημάτισε τον αριθμό 01 δίνοντάς μας την ευκαιρία να αναφερθούμε στο τι συμβαίνει όταν το μηδέν μπαίνει πριν από έναν αριθμό και μετά από αυτόν.

Φύλλο Εργασίας με τις Σκέψεις μας για το 2015

Σε καθένα από τα μεγάλα μπαλόνια τα παιδιά ζωγραφίζουν τις σκέψεις τους για τη νέα χρονιά (εμείς τις καταγράφουμε) ενώ στο πιο μικρό γράφουν το 2015

Ειδικότερα στο πρώτο τα παιδιά ζωγραφίζουν μια υπόσχεση για τη νέα χρονιά (“θα προσπαθήσω να μην… τσακώνομαι... κάνω αταξίες… κ.ά.”), στο δεύτερο τις ευχές τους (“εύχομαι να... έχω υγεία... έχω αγάπη… να μην αρρωσταίνουν τα παιδιά στην τάξη... κ.ά.”) και στο τρίτο τους στόχους του (“θέλω να μπορέσω να... μάθω ποδήλατο... μάθω να κολυμπάω... μάθω γράμματα... κ.ά.”)