Το καρναβάλι των ζώων: Παιδαγωγική αξιοποίηση του μουσικού παραμυθιού

 Το καρναβάλι των ζώων είναι ίσως η πιο γνωστή σύνθεση του γάλλου συνθέτη Καμίγ Σεν Σανς . Παρατίθενται προτάσεις για να το αξιοποιήσουμε στο νηπιαγωγείο (οι παρακάτω προτάσεις δεν μπορούν να ολοκληρωθούν σε 1-2 διδακτικές ώρες... αφιερώνουμε όσο χρόνο απαιτείται ανάλογα με το ενδιαφέρον των παιδιών)

     1.   Διαβάζουμε το παραμύθι στα παιδιά και θέτουμε ερωτήσεις κατανόησης ( σε περίπτωση που δεν έχουμε το παραμύθι μπορούμε να αξιοποιήσουμε το βίντεο που παρατίθεται στη συνέχεια)

    2.    Ζητάμε από τα παιδιά να αποδώσουν με ζωγραφική μια σκηνή από το παραμύθι.

    3.    Παρουσιάζουμε στα παιδιά καρτέλες (μπορείτε να τις κατεβάσετε παρακάτω) με τα ζώα του παραμυθιού και τα καλούμε να τις τοποθετήσουν στη σωστή σειρά, ανακαλώντας τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζονται στην ιστορία.

    4.    Εισάγουμε τα παιδιά στο μουσικό παραμύθι, παρουσιάζοντάς τους τα μουσικά όργανα της ορχήστρας μέσα από εικόνες αλλά και βίντεο και αναδύοντας τις αρχικές τους γνώσεις για αυτά (ποια από αυτά τα όργανα γνωρίζετε; ξέρετε το όνομά τους; τα έχετε δει; τα έχετε ακούσει;)

Ενδεικτικά στους ακόλουθους συνδέσμους θα βρείτε βίντεο με τα αντίστοιχα μουσικά όργανα

πιάνο

βιολί

τσέλο

κοντραμπάσο

κλαρινέτο

φλάουτο

ξυλόφωνο

κρυσταλλόφωνο

5. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να σκεφτούν με ποιο μουσικό όργανα θα αναπαριστούσαν καθένα από τα ζώα του παραμυθιού. Καταγράφουμε τις απαντήσεις τους. Στη συνέχεια τους παρουσιάζουμε τον συνθέτη του μουσικού έργου, τον Καμίγ Σαιν Σανς.

     6.    Ακολουθεί η ακρόαση του μουσικού έργου. Ένα εξαιρετικό βίντεο που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για την παρουσίαση του έργου έχει δημιουργηθεί από την Oρχήστρα Δωματίου του Δημοτικού Ωδείου Ιωαννίνων και την Σχολή Κλασικού και Σύγχρονου Χορού του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών 

     7.    Επαναλαμβάνουμε την ακρόαση των επιμέρους κομματιών του έργου που αναπαριστούν κάθε ομάδα ζώων με σκοπό να εστιάσουμε την προσοχή των παιδιών στα μουσικά όργανα που ακούνε. (τα μουσικά κομμάτια μπορείτε να τα βρείτε και να τα κατεβάσετε εδώ)

       Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σχετικές κάρτες διπλής όψεως: στην μπροστινή πλευρά παρουσιάζονται τα ζώα και στην πίσω τα αντίστοιχα μουσικά όργανα. (τις παρακάτω καρτέλες μπορείτε να τις κατεβάσετε εδώ . Οι εικόνες των ζώων είναι από το παραπάνω βίντεο)

    Αφού ακούσουν το αντίστοιχο κομμάτι, τα παιδιά κάνουν υποθέσεις για τα μουσικά όργανα που ακούγονται, τις οποίες επιβεβαιώνουν ή διαψεύδουν γυρίζοντας πλευρά στην κάρτα. Παράλληλα τα ενθαρρύνουμε να συνδέσουν τη μουσική με τα χαρακτηριστικά των ζώων, αιτιολογώντας την επιλογή του συνθέτη.

8. στο μουσικό κομμάτι που αναπαριστά τον κούκο μπορούμε να καλέσουμε τα παιδιά να μετρήσουν τα χαρακτηριστικά κου-κου που ακούγονται

8.    Φύλλο εργασίας: με ποιο μουσικό όργανο θα απέδιδες τον ήρωα του παραμυθιού. Φτιάξε το δικό σου μοτίβο.

       Τα παιδιά επιλέγουν έναν ήρωα-ζώο από το παραμύθι και σκέφτονται το μουσικό όργανο με το οποίο θα μπορούσαν να το αποδώσουν με μουσική. Αιτιολογούν την επιλογή τους και δημιουργούν τη δική τους σύνθεση με χρώματα, την οποία παίζουν σε αυτοσχέδιο μουσικό όργανο με ποτήρια γεμισμένα με νερό σε διαφορετικά ύψη.

Μουσικοκινητικό παιχνίδι – Δραματοποίηση:

     1.   Τα παιδιά μοιράζουν ρόλους και φοράνε τις αντίστοιχες μάσκες (πατρόν για τις μάσκες μπορείτε να βρείτε εδώ) Σε κάθε μουσικό κομμάτι μπαίνει στη σκηνή το αντίστοιχο ζώο και κινείται ανάλογα (το λιοντάρι βαδίζει με περηφάνια – οι κότες κουνάνε τις φτερούγες τους – οι χελώνες κινούνται αργά – τα καγκουρώ πηδούν ψηλά – οι ελέφαντες περπατάνε με βαριά βήματα κτλ).

     2.  Βάζουμε τα μουσικά κομμάτια χωρίς να τηρούμε τη σειρά της ιστορίας. Τα παιδιά-ζωάκια καλούνται να θυμηθούν το μουσικό τους κομμάτι και να προβάλουν στη σκηνή για μια χορευτική φιγούρα.

     3.  Μπορούμε να παίξουμε διάφορα παιχνίδια για κάθε ζωάκι ξεχωριστά. Εξαιρετικές προτάσεις θα βρείτε στη σελίδα του ELNIPLEX και συγκεκριμένα εδώ

4.     Επέκταση: Μπορούμε να αναζητήσουμε τα ζώα του μουσικού έργου στο παρακάτω κρυπτόλεξο

Όλα τα φύλλα εργασίας και το κρυπτόλεξο μπορείτε να τα κατεβάσετε εδώ

Καλή διασκέδαση!

Πληροφορίες για το μουσικό έργο:

1. Εισαγωγή και η βασιλική παρέλαση των λιονταριών: Έγχορδα ( βιολιά, βιόλες, βιολοντσέλα και κοντραμπάσα) και δύο πιάνα. Τα πιάνα είναι η φωνή του λιονταριού.

2. Κότες και κόκορες: Βιολιά και βιόλες, δύο πιάνα και κλαρινέτο. Οι κότες τσιμπολογούν τα χόρτα. Το κλαρινέτο παίζει μικρά σόλο. Το πιάνο περιγράφει τη φωνή του κόκορα.

3. Αγριογάιδαροι: δύο πιάνα. Τα ζώα τρέχουν.

4. Χελώνες: έγχορδα και πιάνο. Τα έγχορδα παίζουν το Καν Καν από την οπερέτα του Όφενμπαχ “Ο Ορφέας στον κάτω κόσμο”. (Orpheus in the underworld)

5. Οι ελέφαντες: κοντραμπάσα και πιάνο.

6.Καγκουρό: δύο πιάνα. Πηδηχτό περπάτημα καγκουρό.

7. Ενυδρείο: έγχορδα, δύο πιάνα, φλάουτο, κρυσταλλόφωνο

8. Οι αγριογάιδαροι τραγουδούν: δυο βιολιά παριστάνουν τους αγριογάιδαρους.

9. Οι κούκοι στο δάσος: δυο πιάνα και κλαρινέτο (κάνει τους κούκους)

10. Πτηνοτροφείο: έγχορδα (ήχοι της ζούγκλας), φλάουτο (πουλί), πιάνο (διάφορα πουλιά),

11. Πιανίστες: έγχορδα και πιάνα

12. Οι μαϊμούδες με τα ξυλόφωνά τους (απολιθώματα): δυο πιάνα, έγχορδα, κλαρινέτο, ξυλόφωνο (οι σκελετοί που χτυπούν τα κόκαλα μεταξύ τους κρατώντας το ρυθμό)

13. Ο κύκνος: δυο πιάνα, τσέλο. Ο κύκνος στη λίμνη.

14. Φινάλε: όλα τα όργανα