Ο Κύκλος του Νερού (Β΄Μέρος)

Σύνδεση Πειραμάτων με τον Κύκλο του Νερού

    Έχοντας κατανοήσει ή τουλάχιστον προσεγγίσει τις έννοιες “΄τήξη-πήξη” και “εξάτμιση-συμπύκνωση” είναι εύκολο να τις συνδέσουμε με τον κύκλο του νερού. Κάνοντας την αναλογία με το πείραμα κι αναφέροντας τον ήλιο ως πηγή θερμότητας, τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν ότι το νερό της θάλασσας ζεσταίνεται, μετατρέπεται σε αέριο, ανεβαίνει στον ουρανό κι εκεί, ανάλογα με τις συνθήκες θερμοκρασίας που συναντά, μετατρέπεται σε υγρό ή στερεό (κρύσταλλοι πάγου). Επίσης, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουν ότι όταν σε ένα σύννεφο “μαζευτούν πολλές σταγονούλες ή χιονονιφάδες, το σύννεφο γίνεται βαρύ και πέφτει στη γη”. Λόγω της τήξης το χιόνι των βουνών λιώνει, δημιουργούνται ποτάμια, που καταλήγουν στη θάλασσα κι ο “κύκλος ξεκινάει και πάλι από την αρχή”. Κι επειδή τα παιδιά για να κατανοήσουν τόσο σύνθετες έννοιες έχουν ανάγκη  από το κατάλληλο εποπτικό υλικό, μπορούν να δημιουργήσουν τα ίδια μια αναπαράσταση, όπως η παρακάτω:

Η Ιστορία του Σταγονούλη

     Ένας τρόπος για να ανα-στοχαστούν τα παιδιά πάνω σε όσα έμαθαν για τον κύκλο του νερού είναι να δημιουργήσουν μια σχετική ιστορία. Στην προσπάθειά τους αυτή μπορούμε να τα βοηθήσουμε δίνοντάς τους εικόνες και καλώντας τα να τις βάλουν στη σωστή σειρά και στη συνέχεια να διηγηθούν την ιστορία. Στο τέλος, μπορούν να την ζωγραφίσουν.

Επιτραπέζιο Παιχνίδι

     Ένας ιδιαίτερα διασκεδαστικός τρόπος για να εμπεδώσουν τα παιδιά τον κύκλο του νερού αλλά παράλληλα να εξασκηθούν στην αντιστοίχιση αριθμού και ποσότητας είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι όπως το παρακάτω

Πιόνια: Σταγονούλες εκτυπωμένες σε γαλάζιο χαρτί και πλαστικοποιημένες. Ως βάση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μπαλάκι από πλαστελίνη

Ζάρι: Καλύτερα να προτιμήσουμε με αριθμούς για να ασκηθούν στην αναγνώρισή τους. Μπορούμε απλά να γράψουμε τους αριθμούς σε ένα ξύλινο κυβάκι (απ’ το οικοδομικό υλικό)

Πλαίσιο & Οδηγίες Παιχνιδιού: Σε χοντρό χαρτόνι (από συσκευασίες) ζωγραφίζουμε μια αναπαράσταση του κύκλου του νερού. Ως αφετηρία και τέλος ορίζουμε τη θάλασσα. Τα βήματα είναι “σταγόνες” και σε μερικά υπάρχουν εντολές (π.χ. χάνεις ένα γύρω). Αν το παίξουμε με όλα τα παιδιά, τα χωρίζουμε σε ομάδες

Ηχοϊστορία

    Ένας εξίσου διασκεδαστικός τρόπος ανασκόπησης είναι η ηχο-ιστορία, που παράλληλα συμβάλλει στο

•  να γνωρίσουν τα παιδιά τα μουσικά όργανα
• να αναζητήσουν κατάλληλες ηχητικές πηγές για να αναπαραστήσουν τους ήχους της ιστορίας
• να “γράψουν” και να “διαβάσουν” ήχους
• να συνθέσουν ένα μουσικό κομμάτι και να συνεργαστούν για να το παίξουν

    Αφού γράψουμε την ιστορία του Σταγονούλη, υπογραμμίζοντας λέξεις ή φράσεις που μπορούν να αντικατασταθούν με ήχους, προτείνουμε στα παιδιά να αναζητήσουν κατάλληλες ηχητικές πηγές (κρουστά όργανα, ήχοι με το σώμα κ.ά.) για να αναπαραστήσουν τις λέξεις αυτές. Για κάθε ήχο ζωγραφίζουμε το μουσικό όργανο ή την πηγή που επιλέξαμε αλλά και τον ανάλογο ήχο (π.χ. τις σταγόνες βροχής με μικρές κουκίδες). Έτσι, διαμορφώνουμε ένα είδος παρτιτούρας με σύμβολα που αντικαθιστούν ήχους. Στη συνέχεια, κάθε παιδί ή ομάδα παιδιών αναλαμβάνει να αποδώσει έναν ήχο και η ορχήστρα μας είναι έτοιμη. Τα παιδιά παίζουν διαδοχικά τους ήχους και ουσιαστικά έχουμε συνθέσει ένα μουσικό κομμάτι με θέμα τον “κύκλο του νερού”

 Στην τάξη μας τα παιδιά επέλεξαν το κούνημα μπουκαλιού με νερό για τη θάλασσα, το φύσημα με το στόμα για τη μετατροπή σε αέριο και το μεταλλόφωνο για την άνοδο στον ουρανό, τις μπουρμπουλήθρες με καλαμάκι σε νερό για τη μετατροπή του αερίου σε νερό, το ντέφι για τον "χορό" των σταγόνων στα σύννεφα, το τύμπανο για τις πρώτες σταγόνες βροχής, το ντέφι για τη βροχή, το πιατίνι για την καταιγίδα και τη φλογέρα για το ποτάμι. Όσο για τη συνεργασία τους κατά την μουσική απόδοση της σύνθεσης, ήταν άψογη!

Κινητικό Παιχνίδι

    Ένας άλλος τρόπος αναπαράστασης και παράλληλα ανασκόπησης του κύκλου του νερού είναι με μορφή κινητικού παιχνιδιού και για την ακρίβεια κυκλικής εκγύμνασης. Περνώντας από διάφορα εμπόδια-δοκιμασίες τα παιδιά ανακαλούν όσα έμαθαν αλλά συγχρόνως εξασκούν δεξιότητες αδρής (άλμα, ισορροπία…) και λεπτής (ρίψεις) κινητικότητας.

Ξεκινώντας από τη θάλασσα (κάνουμε ότι κολυμπάμε)….

…ανεβαίνουμε στο σύννεφο (παγκάκι)….

παίρνουμε τον φίλο μας τον Σταγονούλη  (μπάλα) και πηδάμε από συννεφάκι σε συννεφάκι….

αφήνουμε τον Σταγονούλη σε ένα σύννεφο (ρίψη σε καλάθι) και πέφτουμε στη γη (βαθύ κάθισμα)

και κυλάμε ως ποτάμι ξεκινώντας από το βουνό (ισορροπία σε τουβλάκια)….

διασχίζοντας κοιλάδες (ζιγκ  ζαγκ  με κώνους)

και καταλήγοντας και πάλι στη θάλασσα

Τελειώνοντας σας παραθέτω κι ένα φύλλο εργασίας που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

Όλο το υλικό βρίσκεται και σε pdf στον σύνδεσμο

Ο κύκλος του Νερού (Β΄Μέρος)